2022 yılında Türkiye’nin  seragazı emisyonları azaldı

Türkiye’nin 2022 yılına ait seragazı emisyon istatistikleri açıklandı. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, 2022 yılında Türkiye’nin yıllık seragazı emisyonu 572 milyon tondan, 558,3 milyon ton CO₂ eşdeğerine geriledi. Bir önceki yıla göre yüzde 2,4 oranında azalmaya işaret eden bu rakam, Türkiye’de kişi başına düşen emisyon miktarını da 6,6 tona geriletti.

Atık sektörü dışında emisyonlar azaldı
Türkiye’nin seragazı emisyonlarının sektörlere göre dağılımına bakıldığında, atık sektörü dışında diğer tüm alanlarda azalma olduğu görülüyor. Türkiye’nin 558 milyon tonluk toplam seragazı salımında 400 milyon tonla aslan payına sahip enerji sektöründe yıllık azalma oranı yüzde 1,4 olurken, sanayi sektöründe (endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı) bu oran yüzde 6,4, tarım sektöründe ise yüzde 5,1 oldu. Atık sektöründe ise emisyon miktarı 15,4 milyon tondan 16,3 milyon tona yükseldi. Böylece, atıkların yarattığı çevre sorunları arasında seragazı emisyonları olduğunu da hatırlamış olduk.

Ekonomik yavaşlama ile emisyon azalışı ilişkisi
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla artışı 2022 yılında bir önceki yıla göre yarı yarıya azalmış; yüzde 11,4’ten yüzde 5,6’ya gerilemişti. Seragazı emisyonlarındaki düşüşte bu ekonomik daralmanın etkili olduğunu düşünüyoruz. 2022 yılında tarım, ormancılık, balıkçılık ve sanayi sektörleri, yüzde 5,6’lık GSYH artış oranının altında büyürken, inşaat sektörü yüzde 8,4 oranında daralmıştı. Ekonomideki yavaşlamanın etkilediği sektörlerde seragazı emisyon rakamlarının azaldığını gözlemledik.

Enerji sektörü emisyonlarında düşüş sınırlı
Enerji sektöründeki azalmanın sınırlı kalmasını ise krizle birlikte Türkiye’de artan fosil yakıt kullanımına bağlamak mümkün. Elektrik üretiminde kömürün artan payına bu noktada dikkat çekmek istiyoruz. 2021 yılında üretilen elektriğin yüzde 31,4’ü kömürden üretilirken, bu rakam 2022’de yüzde 34,6’ya, 2023’te ise 36,6’ya yükseldi1¹. 2022 yılında elektrik tüketimi bir önceki yıla göre azalmasına rağmen, kömürün payı oransal olarak arttı. Elektrik üretiminde rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üretiminin arttığını da anımsatalım. Yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üretimindeki artışa ve ekonomideki yavaşlamaya rağmen, enerji emisyonlarındaki düşüşün sınırlı olması, iklim krizine yol açan seragazı emisyonlarını azaltmak istiyorsak fosil yakıtlardan vazgeçme sürecini hızlandırmamız konusunda bir uyarı.Enerji sektörü kaynaklı emisyonlar sadece elektrik üretimiyle sınırlı değil. Ulaşım, ısı üretimi ve endüstriyel proseslerde de hâlâ ağırlıklı olarak fosil yakıtlar (petrol, kömür ve gaz) kullanılıyor. Türkiye’nin birincil enerji arzında fosil yakıtların payı yüzde 80 seviyesinde2².

1.  TEİAŞ verileri. ↩︎
2. ETKB, Ulusal Enerji Denge Tablosu, 2022. ↩︎