Türkiye’de ATM’lerin elektrik tüketimi dört ili geride bıraktı

Sayıları 52 bini geçen ATM’ler yılda 230 milyon kilovatsaatten fazla elektrik tüketiyor. Türkiye’de ATM’lerin tükettiği elektrik miktarı Ardahan, Bayburt, Iğdır ve Tunceli illerinin her birinin faturalandırılmış yıllık tüketiminden fazla. Bu miktar Antalya’nın tükettiği elektriğin 40’ta birine denk geliyor. 

Enerji tasarrufu ve enerji verimliliğinin gündemde olduğu günümüzde, yaptığımız bu araştırma ortak ve komisyonsuz ATM’lere geçilmesi halinde önemli miktarda elektrik tasarrufu sağlanabileceğini ortaya koyuyor.

Türkiye’de sayıları 52 bin 682’yi bulan ATM’lerin elektrik tüketimi araştırmamızın sonucunu açıkladık. Günde ortalama 12 kilovatsaat elektrik tüketen ATM’lerin ülke çapındaki yıllık tüketimi 230 milyon kilovatsaati geçiyor. Bu tüketim miktarı, Türkiye’deki dört ilin (Ardahan, Bayburt, Iğdır ve Tunceli) her birinin yıllık tüketiminden fazla. Türkiye’nin en çok elektrik tüketen kentlerinden Antalya’nın tüketiminin de 40’ta birine denk geliyor. 

Yaptığımız bu araştırmayla ortak ve komisyonsuz ATM uygulamasına geçilmesi halinde, ciddi miktarda elektrik ve kaynak tasarrufu yapılabileceğini, cadde ve meydanlardaki görüntü kirliliğinin önüne geçilebileceğini gözler önüne seriyor.

Ekosfer Derneği Kampanyalar Direktörü Özgür Gürbüz, kentlerin meydanları ve sokaklarında bulunan, birçoğu atıl durumda bekleyen ATM’leri şehirleşme ve enerji tüketimi açısından değerlendirdi. Kullanıcılardan komisyon almayan ortak ATM’lere geçilmesiyle önemli bir elektrik tasarrufu sağlanacağına dikkat çeken Gürbüz, “Mesele sadece elektrik tüketimi de değil. Bu cihazların neredeyse hepsi ithal, her bir ATM’de alarm, klima, güç kaynağı, ekran ve yazıcı gibi bakım-onarım isteyen birçok parça var. Para ekleme ve alma için düzenli bir şekilde ziyaret edilmeleri gerekiyor, bu da yakıt israfı demek. Biz bu çalışmada sadece makinelerin ne kadar elektrik tükettiğini hesapladık. Çevreye ve ekonomiye etkileri elektrik faturasıyla sınırlı değil” açıklamasını yapıyor. 

Ortak ATM, mobil bankacılık ve kredi kartının yaygınlaştığı ülkelerde ATM sayısının azaldığının altını çizen Gürbüz, Birleşik Krallık’ta ATM sayısının sekiz yıl içinde 70 binden 50 binin altına düştüğünü belirtiyor. Türkiye’de sayısı 2 milyonu geçen POS makinalarının daha verimli kullanılması için bir öneride de bulunan Özgür Gürbüz sözlerini şöyle sürdürdü: “Özellikle büyük süpermarketlerde alışveriş sonrası kartla ödeme yapanlara, sınırlı miktarda da olsa nakit alma ve bunu da kart işlemine ekleme şansı verilirse ATM ihtiyacı daha da azalır. ATM’lere ayrılan alanları toplumun faydası için kullanabilir, ağaçlandırabiliriz. ATM sayısını yarıya indirerek 115 milyon kWh elektrik tasarrufu yapabiliriz. Enerji tasarrufuyla iklimi korur, ithal ürünlere ve dışa bağımlılığımızı azaltabiliriz.”

ATM araştırmasıyla ilgili notlar

• ATM’lerin bulunduğu konum ve iklim koşullarına göre tüketimleri değişiyor. Yaz aylarında tüketimin 15 kilovatsaate (kWh) kadar çıktığını tespit ettik. Buna rağmen, faturalarda yazan, İstanbul’da çalışan bir ATM’nin ortalama tüketimi olan 12 kWh’i baz alarak hesaplama yaptık.
• ATM sayısı için Bankalararası Kart Merkezi’nin 2023 Kasım ayına ait bilgilerini kullandık.
• İllerin faturalandırılmış elektrik tüketimi için EPDK’nin Elektrik Piyasası 2022 Yılı Piyasa Gelişim Raporu’nu baz aldık.
• Türkiye’deki ATM’lerin bir yıllık elektrik tüketim miktarı 230.747.160 kWh.
• Iğdır’ın yıllık elektrik tüketimi 219.021.460 kWh.
• Tunceli’nin yıllık elektrik tüketimi 131.703.370 kWh.
• Ardahan’ın yıllık elektrik tüketimi 130.660.930 kWh.
• Bayburt’un yıllık elektrik tüketimi 107.076.680 kWh.